Özet


Şem‘î’s Poetic Translation of Qasîda al-Nûniyye

Şair ve aynı zamanda mutasavvıf bir kimliğe sahip olan Ebü’l-Feth el-Büstî (öl. 400/1010) tarafından kaleme alınan ve Unvânü’l-Hikem, Unvânü’l-Hilm ve kafiye harfinden dolayı Nûniyye gibi adlarla anılan Kasîde-i Nûniyye, dinî ve ahlakî öğütleri içeren bir manzumedir. Erdemli bir insan olma yolunda gerekli ilkeleri ve tavsiyeleri ihtiva eden kasidede hoşgörü, sevgi, şefkat, merhamet, güler yüzlü olmak, adalet ve cömertlik gibi konulara yer verilmiştir. İnsana, hayata ve dünyaya dair tecrübî bilgilerin özlü ve yalın bir biçimde ifade edildiği bu tür şiirler hem yazıldıkları çağda hem de sonraki dönemlerde hep rağbet görmüştür. Kasîde-i Nûniyye de gerek yazıldığı topraklarda gerekse Anadolu coğrafyasında sevilerek okunan manzumeler arasında yer almıştır. Kasîde-i Nûniyye üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Eserin Arapça, Türkçe şerhleri kaleme alınmış ve farklı zamanlarda, muhtelif şairler tarafından manzum olarak Türkçeye de tercüme edilmiştir. Türk edebiyatında bilinen birkaç manzum tercümesi vardır. Mevcut tercümelerden bir tanesi de Şem’î’ye aittir. Biyografisi hakkında net tespitlerde bulunamadığımız Şem‘î’nin Kasîde-i Nûniyye’den başka bilinen bir eseri mevcut değildir. Elde şimdilik iki nüshası (Millet Kütüphanesi Ali Emîrî Arabî 2154 ve Süleymaniye Kütüphanesi Fatih 5427/9) bulunan Kasîde-i Nûniyye Tercümesi, 62 beyitten müteşekkildir. Bu çalışmada, eserin eldeki nüshalarından hareketle çeviri yazılı metin tesis edilmiş; bu metin odağında eser içerik ve şekil yönünden incelenmiştir. Bu incelemenin öncesinde, mütercimin biyografisine dair birtakım değerlendirmelerde bulunulmuştur.



Anahtar Kelimeler

Şem‘î, Kaside-i Nûniyye, Ebü’l-Feth el-Büstî, manzum tercüme.


Kaynakça